De COVID-19-pandemie is nog niet over!

‘Vergis je niet: onze strijd tegen het coronavirus is nog lang niet gestreden. (...) Bijna een miljoen mensen zijn aan de ziekte bezweken. (...) Om een pandemie te smoren is een wereldwijde inspanning nodig. Niemand van ons zal vellig zijn zolang niet iedereen veilig is.’ Aan het woord is commissievoorzitter Ursula von der Leyen.

De media brengen ons dagelijks, om niet te zeggen uur na uur, de coronastatistieken. De overheid blijft hameren op onze verantwoordelijkheid: fysiek sociaal contact zoveel mogelijk beperken, thuis blijven, telewerken waar mogelijk, de social distancing respecteren..., dit alles om de verspreiding van de ziekte in te perken.

De berichten hieronder geven je een inkijkje in het leven van onze congregatie in deze ongewone tijden van corona.

Zr. Lucy Jacob

Brussels

België: Het goede nieuws is dat er op dit ogenblik in België geen enkele zuster COVID-19 heeft. Het land is vanwege het hoge aantal infecties vandaag echter een rode zone. In juni konden we even herademen, maar dat was van korte duur, het is ondertussen weer spannend geworden en de overheid kondigt opnieuw strengere maatregelen aan om het tij te keren. Alles wordt in het werk gesteld om te zorgen dat het gezondheidssysteem overeind blijft, de woonzorgcentra virusvrij en de scholen zo lang mogelijk open.

Jammer genoeg moeten we door de toename in het aantal infecties allerlei activiteiten opgeven. Zo moest een ontmoeting met Lode Van Hecke, de nieuwe bisschop van Gent, worden afgelast. Veel zusters keken uit naar een persoonlijke ontmoeting met hem. We hadden ook een herdenkingsplechtigheid gepland voor de zusters die tijdens de eerste coronagolf overleden zijn. Die moet worden uitgesteld. Evenals het nieuwjaarsfeest. Dit is pijnlijk voor de zusters die verlangen naar het gezelschap van andere zusters. Virtuele contacten kunnen nooit hetzelfde zijn als een warme fysieke ontmoeting.

Engeland en Ierland: In het Verenigd Koninkrijk waarschuwt de regering dat strengere beperkingen dan de huidige nodig zullen zijn. We wachten af in de hoop dat ze niet zo radicaal zullen zijn als de totale lockdown die we in maart hadden aan het begin van de crisis. Op dit moment zijn er alleen lokale lockdowns in de zogenaamde hotspots in verschillende delen van het land.

In Ierland is de situatie zeer zorgwekkend. Op 21 oktober, middernacht, is het land overgestapt naar het hoogste niveau van lockdown. Die lockdown, die we zes weken moeten aanhouden, houdt in dat een bezoekje aan iemands huis of tuin verboden is, evenals alle samenkomsten, met uitzondering van strikt geregelde huwelijken en begrafenissen.

Zowel onze zusters als de besturen van de woonzorghuizen Rosglas (Ierland) en Ansdell (Engeland) volgen de richtlijnen van hun nationale overheden op. Godzijdank heeft tot nu toe nog geen enkele zuster of iemand van de zorghuizen corona gehad. Dit is grotendeels te danken aan het uitmuntende personeel dat de aanbevelingen van Volksgezondheid goed opvolgt.

Ranchi: Het coronavirus discrimineert niet! Ook veel van onze zusters hebben COVID-19 gehad. Het was in Hulhundu dat de eerste ZLJM positief testte. De angst sloeg toe op de campus en er werd uitgebreider getest: tien zusters en acht personeelsleden bleken positief. De zusters die met het virus besmet waren, moesten in quarantaine in een apart gebouw, waar ze de nodige zorg kregen van andere zusters en medewerkers. In het Mercy Hospital in Jamshedpur testten verschillende artsen, verpleegkundigen, technici en andere werknemers en 18 zusters positief.

Zodra iemand positief test, wordt die geïsoleerd. Sommigen zijn anderhalve maand ziek, anderen drie weken of een maand. Met zoveel mensen buiten strijd wordt het moeilijk voor het ziekenhuis om goed te draaien en de toevloed van nieuwe patiënten aan te kunnen.

Er is een aparte covidafdeling ingericht in het ziekenhuis en op dit moment is het aantal coronagevallen aan het dalen. Maar het zorgpersoneel blijft bang om patiënten zonder coronatest op te nemen en te behandelen. Met de komst van de winter verwachten we meer positieve gevallen. Maar de mensen leren ermee te leven en de ziekenhuizen maken zich op om de nieuwe gevallen met meer vertrouwen te behandelen.

Delhi: De zusters doen hun best om met deze realiteit te leven. ‘Gevaccineerd’ met Jezus’ kostbaar bloed zetten wij ons werk voort. Er wordt volop online lesgegeven, leerlingen en leraren zijn druk in de weer. Ook de verpleegkundigen en sociaal werkers. We denken niet aan onze eigen gezondheid en vervullen onze taken, wat het ons ook mag kosten.

Op het ogenblik heeft in het Sacred Heart Convent en in de gemeenschap Ashirbhawan in Amritsar en in de provincialaatsgemeenschap in Delhi telkens één zuster een positieve coronatest afgelegd. Drie anderen hebben milde symptomen. Alle zes krijgen medische zorg en zijn in isolatie. De drie gemeenschappen zijn spontaan in quarantaine gegaan.

In quarantaine zitten in je huis is een rare ervaring. We vonden het leven in gemeenschap vaak vanzelfsprekend. Toen we nog bij elkaar konden komen voor gebed, eucharistie, maaltijden, ontspanning en andere activiteiten beseften we niet echt de waarde van het gemeenschapsleven. Nu we fysiek van elkaar verwijderd zijn, blijven we echter in gebed verenigd en we communiceren online, opgelucht dat dit tenminste kan.

Sri Lanka: Terwijl het land zich nog aan het nieuwe normaal aan het aanpassen was, stak het virus op 4 oktober plots weer de kop op. Onder druk van een snelle toename van covidgevallen worden nieuwe quarantainecentra geopend en (delen van) ziekenhuizen ingericht als covidafdelingen.

Terwijl de tweede golf ons land overweldigt, zien wij Jezus’ uitnodiging ‘Houd je van mij? Zorg dan voor mijn schapen’ als een keerpunt. Onze beste reactie is op dit ogenblik te bidden voor al wie door corona getroffen wordt, voor de covidpatiënten en voor wie hen verplegen. De zusters brengen meer tijd door op hun knieën, maar doen ondertussen al het mogelijke om het leed van vooral armen en werklozen te lenigen. We zorgen voor wie we onder onze vleugels hebben: bejaarden, kinderen en personeel. Tuinieren krijgt meer aandacht: we kweken ons eigen fruit en groenten. We brengen meer tijd samen door, om te bidden, te werken en er voor elkaar te zijn; nieuwe wegen zoekend, want corona is voor iedereen een wake-upcall.

Pakistan: In Pakistan lijkt het alsof COVID-19 alleen in de krant bestaat! De mensen lopen hier rond zonder masker of enige andere voorzorgen. Alleen in scholen, ziekenhuizen en banken worden er enkele maatregelen getroffen. Er zouden nieuwe gevallen van corona zijn in Karachi en Islamabad. In de getroffen gebieden is een lokale lockdown van kracht.

De scholen gaan gefaseerd open, eerst de drie hogere klassen en na een week of twee, afhankelijk van de lokale toestand, volgt de rest. In kleinere steden als Hafizabad, Kasur en Yohannabad gaan alle leerlingen al fysiek naar school, elders zal dat in het begin van november het geval zijn. Omdat we niet meer dan twintig leerlingen in een klaslokaal mogen zetten, worden de klassen opgesplitst en komen ze beurtelings naar school.

Godzijdank zijn al onze zusters nog gezond en virusvrij. Elke dag zien we wel weer en we hopen dat de barmhartige Vader medelijden krijgt met de wereld en ons gauw van deze pandemie bevrijdt, zodat we ons leven weer kunnen oppikken.

Filippijnen: De dagelijkse probleempjes helpen ons de realiteit om ons heen beter te beseffen: hoe de armen armer worden en geen werk vinden om in hun levensonderhoud te voorzien. De toestand leek te verbeteren, toen een plotse toename in de covidgevallen ons noodzaakte de gemaakte plannen af te gelasten of uit te stellen. Voor de scholieren zijn er online lessen, maar velen kunnen niet van dit aanbod genieten.

De regering raadt de mensen aan hun zieken thuis te verzorgen. Het leven wordt er niet gemakkelijker op, alleen maar gecompliceerder. Op ieders lippen ligt dezelfde vraag: hoe lang moeten we dit nog volhouden? We leggen ons leven in Gods handen; hij alleen weet wat voor ons het beste is.

Vietnam: De pandemie heeft ons dagelijks leven weer in de war gebracht! Parochie Nam Hoa sloot zijn deuren, want er waren toch geen eucharistievieringen meer, alleen af en toe een gebedsmoment. Een paar kerken binnen wandelafstand aanvaardden echter wel nog 30 tot 35 mensen in de weekmis. Dus gingen we vroeg de deur uit om niet te laat te komen en buitengesloten te worden zoals de dwaze maagden die niet meer binnen mochten in de bruiloftszaal. Dat duurde zo twee weken en daarna konden we weer naar de mis in de parochie. Naar verluidt is de situatie op dit moment weer normaal en onder controle.

Rwanda en Burundi: Overal zien we het leven herbeginnen, op de vele bouwwerven zijn ze weer aan de slag, leraars en leerlingen bereiden ijverig de heropening van de scholen voor. We moeten ons echter wel aan de regels blijven houden: minstens een meter afstand houden, mondkapje dragen, handen wassen, elkaar niet de hand geven of omhelzen. (Deze laatste is erg lastig na te leven, want hij gaat helemaal in tegen onze cultuur, waarin het normaal is dat je iemands hand vasthoudt en elkaar uitgebreid omhelst.)

Wij ZLJM blijven ons ten volle inzetten voor ons apostolaat en gaan daarnaast door met extra gebed en liefdadigheid. In ons gebed zijn we solidair met de inwoners van landen waar de pandemie veel slachtoffers blijft eisen.

Toen de hele wereld op z’n kop stond en panikeerde over het coronagevaar bleef Burundi kalm. Hier geen lockdown, geen gesloten kerken of scholen zoals elders, alles ging gewoon door. Maar de nieuwe regering van Burundi noemde in juni het coronavirus toch publieke vijand nummer een. Als begeleidende maatregel werd bepaald dat de staat de helft van de kostprijs van zeep en water zou dragen. Ondertussen roept de overheid de bevolking op de moed niet te laten zakken in de strijd tegen de onvoorspelbare vijand.

Mali : Wij hielden de nieuwsberichten goed in de gaten, maar toen we vernamen hoe snel de pandemie zich over de wereld verspreidde, sloegen bij ons de angst en de ongerustheid toe.

Zodra de eerste gevallen vastgesteld werden, hebben wij onze werklui gevraagd thuis te blijven tot nader order en dus zijn we begonnen zelf al het werk te doen in de keuken, de tuin, de boerderij enz. De meeste mensen hier geloven niet in de ziekte, ook al zijn er gevallen, doden zelfs. Men leeft alsof er niets aan de hand was. Sommigen spotten met ons als ze ons met onze maskers zien. We snappen het niet – de verwarring is groot – maar wij doen in ieder geval alles om voorzichtig te zijn.

Elke woensdag houden wij een halfuur aanbidding ter intentie van al wie door de ziekte getroffen wordt en om Gods bescherming te vragen. Ook al zijn we elke dag weer bang, toch voelen we Gods aanwezigheid onder ons, waardoor we weer de moed hebben om naar buiten te gaan en onze boodschappen te doen op de markt. We merken dat de mensen ons moed willen inspreken door de ziekte te minimaliseren, maar we nemen toch maar onze voorzorgen om niet besmet te raken.

Sint-Bernardusprovincie, Congo: Van alle kanten bestoken ons de boodschappen met veiligheidsmaatregelen.

Een van de belangrijkste taken die wij – Caritas, de lokale kerk, de kloostergemeenschappen waaronder de zusters van liefde van Jezus en Marie – onszelf hebben opgelegd om de bevolking te beschermen tegen het coronavirus, is ervoor te zorgen dat de mensen degelijke en correcte informatie krijgen.

Onze ervaring met ebola is een grote hulp, want de maatregelen die nodig zijn om de verspreiding van corona tegen te gaan zijn vergelijkbaar met die voor ebola, met extra aandacht voor afzondering, social distancing en het dragen van een mondmasker.

We zullen nu eenmaal aan een nieuwe gedragscode moeten wennen. Een mondmasker dragen als we op openbare plaatsen komen, regelmatig onze handen wassen, geen handen meer schudden... het is een hele opvoeding. We leren elke dag met het coronavirus te leven en het te overwinnen. Sinds maandag 12 oktober gaan alle leerlingen en leerkrachten van het privé- zowel als van het openbaar onderwijs weer naar school. Zoals hun leeftijdsgenoten in andere landen zullen de Congolese scholieren zich moeten schikken naar nieuwe regels zoals een mondmasker dragen in de klas.

Sint-Vincentiusprovincie, Congo : Er wordt een terugkeer naar het normale leven toegestaan op voorwaarde dat we de veiligheidsmaatregelen naleven en ons houden aan de afspraken van de responseteams: temperatuur laten meten bij het binnenkomen, handen wassen, een masker dragen op openbare plaatsen, oppervlakken regelmatig desinfecteren... Op het moment is er een tendens om soepeler om te springen met het dragen van een masker, terwijl er nog af en toe gevallen gesignaleerd worden in de besmette zones.

In onze provincie komt het leven langzaam weer op gang. We beperken nu onze bewegingen en kopen lokaal om geen te grote uitgaven te hebben. Onze manier van leven is helemaal veranderd, waardoor we onze beleving van de geloften eens onder de loep zullen moeten nemen. We hebben onze uitgaven verminderd. We zetten ons in om iedereen in onze gemeenschappen, scholen en ziekenhuizen te overtuigen de beschermingsmaatregelen op te volgen. Positief is dat we nu met z’n allen bewuster en met meer inzet de tuin, de velden en de boerderij verzorgen. We denken eraan om in de toekomst aan gemengde landbouw te doen in onze kloosters, om de kosten te drukken.

Wat de impact van de pandemie op ons werk betreft, kunnen we melden dat in onze ziekenhuizen en gezondheidscentra geen enkel geval van COVID-19 werd vastgesteld. Onze zusters verpleegkundigen zijn ondanks het gevaar dat ze liepen de zieken blijven verzorgen.